Манай улсын ойн бүс нь дэлхийн гол гурван усны хагалбар дээр байрладаг буюу мөнх цэвдэг дээр оршдог байна. Дэлхийн 48 улс орны газар нутгийг ямар нэгэн хэмжээгээр цэвдэгт бүс нутаг эзлэн оршдог бөгөөд нийт цэвдэгт бүс нутгийн 95 орчим хувь нь таван улсын газар нутагт ноогддог. Монгол орон цэвдгийн тархалтаараа ОХУ, Канад, АНУ, Хятад орнуудын дараа тавдугаарт орж Алтай, Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн уулархаг нутгуудаар мөнх цэвдэг зонхилж байдаг байна. Хавар түрүүлж өвч ургамал урган ногоорч намар сүүлдэж шарладаг газар бол дов толгод бүхий газар юм. Энэ нь газрын дор битүү мөс буюу цэвдэг байгаа гэж судлаачид үздэг бөгөөд ихэвчлэн газрын гадаргаас овойж гарсан өндөрлөгүүд байдаг аж. Сүүлийн жилүүдэд довтой газар харлаад байдаг болсон. Энэ нь дэлхийн дулаарлыг илэрхийлэх бөгөөд цэвдэг үгүй болж байгаатай холбоотой юм байна. Монгол орны хойд бүс нутгийн мөнх цэвдгийн мөс эрчимтэй хайлж эхэлснийг АНУ-ын Колородагийн их сургуулийн археологич Виллиам Тэйлор Австрали, Герман, Англи орны судлаачидтай хамтран хийж 2016 онд баталжээ. Монголын мөнх цэвдэг хайлснаар дэлхийн дулаарал эрчимжиж ялангуяа хөрш зэргэлдээ орших ОХУ, БНХАУ-д уур амьсгалд сөргөөр нөлөөлнө. Мөнх цэвдэг нь байгалийн экосистемийн нэг хэсэг учраас гол мөрөн ширгэх, ой мод хатах, цөлжилт нэмэгдэх зэрэг аюултай нөлөөлөл ихтэйг судлаачид анхааруулсаар байна. Монгол орны мөнх цэвдгийн 66 хувь нь 2060 он гэхэд хайлж дуусах төлөвтэй байгаа бөгөөд цэвдгийн хил 277 км-ээр агшсан байгааг судалгаанд дурьджээ.
